Bańska Wyżna jest domem dla kilku historycznych obiektów, w tym kapliczki z XVIII wieku z figurką Matki Bożej Ludźmierskiej Królowej Tatr, która znajduję się na Dorulowym. Została postawiona na pamiątkę braci, którzy polegli podczas bitwy. Początkowo w kapliczce znajdowała się drewniana figurka Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia, jednak skradziono ją w II połowie XX wieku.
Innym znaczącym zabytkiem jest XIX-wieczna dzwonniczka loretańska, tzw. burzówka na Świerkowym Wierchu, zbudowana w 1908 roku dzięki ówczesnemu wójtowi, którym był Wojciech Cieśla. Podczas II wojny światowej w obawie iż Niemcy zawłaszczą dzwon, został on ukryty przez ludność Bańskiej Wyżnej w stercie kamieni. Dopiero w 1961 roku został przeniesiony do kościoła i poświęcony (podobno przez samego kardynała Karola Wojtyłę).
W wyniku pielgrzymek do Loreto, skąd przywożono ochronne dzwonki loretańskie w XVII wieku na Podhalu, Orawie i Żywiecczyźnie rozwinęła się wiara w moc tych dzwonków. W kościołach jeden z dzwonów poświęcano w intencji „rozłamywania piorunów”, żeby dźwięk dzwona odganiał burze. Dzwonnice z dzwonami poświęconymi Matce Bożej Loretańskiej miały nie tylko ostrzegać przed pożarem, ale według wierzeń ludzi odstraszać też złe duchy ściągające z nieba pioruny i grad (płanetnik, chmurnik, obłocznik). Kategorycznie zabronione było dzwonienie na pogrzeb, gdyż dzwonnica traciła wtedy swoją moc ochronną. Z czasem jednak władze kościelne zakazały bicia w dzwony w celu ochrony przed piorunami, gradem, więc dzwony te zaczęły przypominać tylko o odmawianiu modlitwy „Anioł Pański”, wzywać ludzi do gaszenia pożarów we wsi oraz informować o nabożeństwach majowych i różańcowych.
Interesującym zabytkiem jest także krzyż na Sieczkowym, postawiony w 1930 roku na pamiątkę powrotu Wojciecha Sieczki z I wojny światowej, gdzie odbywał służbę w Legionach Józefa Piłsudskiego.
Krzyż na Cieślowym został wykonany z żelaza wydobytego w Tatrach. Powstał najprawdopodobniej ku pamięci żołnierza poległego podczas I wojny światowej.
Kapliczka na Strzępowym.
Kapliczka na Repowym.
W lokalnym kościele znajdują się relikwie pastuszków Hiacynty i Franciszka z Fatimy oraz relikwie św. Teresy. Więcej informacji w zakładce PARAFIA.
Ten artykuł jest dostępny także w języku angielskim, kliknij tutaj.